Materiały formacyjne
Kompedium ceremoniarza
Wartą uwagi pozycją, która ukazała się pewien czas temu na rynku wydawniczym jest Kompendium Ceremoniarza. Książka dostępna nakładem wydawnictwa św. Pawła skoncentrowana jest na technicznym aspekcie liturgii. Przedstawia Mszę Świętą od strony
posługi ceremoniarza, który czuwa nad jej przygotowaniem i przebiegiem.
Kompendium podzielone jest na pięć części odpowiadających głównemu podziałowi Mszy Świętej – obrzędom wstępnym, liturgii słowa, liturgii eucharystycznej, obrzędom komunii świętej i obrzędom zakończenia. Każda z funkcji, którą wykonuje liturgiczna służba ołtarza jest w nim zwięźle omówiona wraz z licznymi odniesieniami – przypisami, głównie do OWMR, a dodatkową pomoc stanowią liczne ilustracje przedstawiające poprawne wykonanie posługi. Trudniejsze pojęcia wyjaśniane są na bieżąco w przypisach, a pozostałe zostały krótko zdefiniowane w „słowniczku” znajdującym się w końcowej części książki. Jest on poprzedzony „dodatkiem”, który wyjaśni |
czytelnikowi m.in. w jaki sposób poprawnie odczytywać kalendarz liturgiczny i posługiwać się Mszałem Rzymskim. Informacje w jakich momentach mogą zostać zastosowane komentarze i proponowany kierunek ich treści oraz kompletny zapis obowiązków ceremoniarza z uwzględnieniem Mszy Świętej z udziałem biskupa również znajdziemy w dodatku. Na samym końcu otrzymujemy bibliografię, która może stanowić literaturę uzupełniającą dla liturgicznych pasjonatów.
Należy jednak wspomnieć, że kompendium zostało opracowane na podstawie modelu posługi w archidiecezji częstochowskiej. Nie uwzględnia więc zwyczajów i tradycji lokalnych, które w poszczególnych diecezjach i parafiach mogą wyglądać zupełnie inaczej. Ponadto w zależności od parafii wiele z funkcji wymienionych w kompendium, a zaliczonych do obowiązków ceremoniarza często pełnią np. kościelni – chociażby przygotowanie stroju dla kapłana lub zaznaczenie odpowiednich formularzy.
Jak zaznacza we wstępie jeden z autorów celem było omówienie w sposób zrozumiały i zwięzły wymiaru praktycznego liturgii. Wynika stąd, że syntezy teologicznej powinniśmy raczej szukać w innych dziełach. Kompendium może stanowić skuteczną pomoc dla ceremoniarzy, którzy chcą pogłębić swoją wiedzę i dopracować swój warsztaty ceremoniarski. Dla animatorów książka może okazać się pomocna na spotkaniach formacyjnych z ministrantami.
An. Michał Dukiel
Przystąpię do ołtarza Bożego - zbiórki z kandydatami na ministrantów
Książka „Przystąpię do ołtarza Bożego” jest zbiorem konspektów spotkań formacyjnych dla kandydatów do posługi ministranta. Zawiera 20przystapie do oltarza bozego gotowych, dobrze opracowanych i integralnie ujmujących przygotowanie formacyjne konspektów spotkań.
Każdy schemat spotkania zawiera propozycję śpiewu, modlitw na początek i na koniec zbiórki, tekst przykładowej notatniki dla ministrantów. Program spotkania ujmuje zarówno aspekt liturgiczny, biblijny jak i duchowy wychowania ministrantów. Dotyczy tak podstawowych zagadnień formacyjnych jak: przedmioty, szaty, postawy, gesty i kolory liturgiczne, symbole i znaki w liturgii; znaczenie Eucharystii, nabożeństw oraz adoracji w służbie liturgicznej. Ponadto kandydaci, których spotkania formacyjne przebiegają według „Przystąpię…”, poznają patronów służby liturgicznej.
Zaletą tego opracowania jest jego przejrzystość oraz bogata strona merytoryczna przygotowanych konspektów. Książka zawiera aneks, w którym znajduje się m. in. słowniczek pojęć związanych z liturgią, ilustracje, teksty Mszy św. po łacinie oraz obrzędy przyjęcia do służby liturgicznej.
Książka przeznaczona jest raczej dla prowadzących spotkania animatorów, niż dla samych kandydatów na ministrantów.
Warto dodać, iż autorem opracowania jest Damian Gruchlik, animator archidiecezji katowickiej, posługujący i udzielający się w par. WNMP w Katowicach. Jest absolwentem Wydziału Teologicznego KUL, uzyskał też licencjat z liturgiki na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Opolskiego. A więc promujmy i korzystajmy z „rodzimych produktów”!
Tyt.: Przystąpię do ołtarza Bożego – zbiórki z kandydatami na ministrantów.aut. Damian Gruchlik
wyd. HLONDIANUM
Poznań 2011
Ks. Piotr Lewandowski
Króluj nam Chryste. Materiały pomocnicze w pracy z ministrantami
Ten dwuczęściowy podręcznik nie jest jakimś całościowym, syntetycznym vademecum ministranta, ani systematycznym ujęciem całości służby ministranckiej. Na swój sposób jest jednak wyjątkową i wartą polecania pozycją wśród materiałów formacyjnych.
Część I to zbiór kilku (1-6) kolejnych formacyjnych spotkań-pogadanek z ministrantami, których osią jest treść dziesięciu zasad ministranta. Wychodzą one od dydaktycznych opowiadań, powiastek, które wprowadzają w sens ministranckich prawideł.
Część II ta to raczej świadectwo doświadczonego duszpasterza, opiekującego się posługującymi przy ołtarzu, który omawia wybrane, acz ciągle aktualne kwestie związane z prowadzeniem grup ministranckich. Autor przestrzega przed najczęściej popełnianymi przez moderatorów ministranckich błędami.
„Króluj nam Chryste…” traktuje służbę liturgiczną nie tylko jako „instruktaż liturgiczno-techniczny” (do czego niestety często sprowadza się formację ministrantów), ale ujmuje ją jako proces całościowego formowania i wychowywania człowieka. Odwołuje się do kształtowania postawy modlitwy, wspólnotowości, koleżeństwa, formowanie odpowiedzialności i dojrzałych postaw ludzkich.
Książkę ta poleciłbym szczególnie księżom, którzy podejmują się prowadzenia i formowania grup ministranckich, jak również starszym animatorom. Niestety znaczącym minusem tej pozycji jest jej słaba dostępność. Jednak dla chcącego…
Tyt.: Króluj nam Chryste. Materiały pomocnicze w pracy z ministrantami, cz. I i II,
Opr. Ks. Józef Szczypa
Wydawnictwo Diecezjalne Sandomierz
Sandomierz 1998
ks. Piotr Lewandowski
Służba dająca radość
Szukasz czegoś na tzw. „dobry początek” formacji? Polecam dobrze napisaną i wydaną przez wydawnictwo Jedność (diecezji kieleckiej), autorstwa Anneliese Hück.
Zielona książeczka nosi podtytuł „podręcznik ministrantów”. Istotnie stanowi ona kompendium informacji zarówno technicznych, praktycznych jak i duchowych, potrzebnych na początku drogi formacyjnej ministranta. Omawia wszystkie postawy, kolory, okresy, gesty oraz paramenty liturgiczne. Publikacja opatrzona jest kolorowymi fotografiami oraz rysunkami, ponadto jej walorem jest dobra szata i układ graficzny.
„Służba dająca radość” opisuje ponadto służbę ministrantów zarówno podczas Eucharystii, jak i poszczególnych sakramentów. Książka zawiera także modlitwy ministranta, które można wykorzystać podczas formacyjnych spotkań w grupie. Napisana jest przystępnym i ciekawym językiem. W tekście często pojawiają się także interesujące i pouczające historyjki, które wciągają młodego czytelnika i przekazują mu ważne treści i wartości.
Wszystkim opiekunom ministrantów oraz animatorom polecam tą pozycję, z uwagi na jej kompetencję oraz przystępność dla młodego czytelnika. Warto zainwestować w tą książeczkę, by stała się niejako osobistym podręcznikiem-zeszytem młodego kandydata czy ministranta.
tyt. Służba dająca radość
aut. Anneliese Hück
wyd. JEDNOŚĆ
wyd. Kielce 2001
ks. Piotr Lewandowski
Być ministrantem to żaden problem! Podręcznik służby przy ołtarzu
„Być ministrantem…” to dobra książka dla prowadzących formację animatorów, ale też dla samych kandydatów do służby ministranckiej. Może stanowić dla nich swoisty podręcznik wprowadzający ich w nową rzeczywistość – w służbę Bożą.
Niezręczny wydaje się jednak sam tytuł książki, który może sugerować, iż ministrantura nie wymaga żadnego trudu, wysiłku, ani poświęcenia. Tymczasem dobrze wiemy, że jest inaczej… I może właśnie nieco kontrowersyjny tytuł tej książki może się stać punktem wyjścia do pogadanki z ministrantami na temat tego, czym tak naprawdę jest służba ministrancka i z czym się ona wiąże!
Książka ta wprowadza wchodzących w świat służby ołtarza w nowe pojęcia dotyczące naczyń liturgicznych, szat, okresów i uroczystości kościelnych, postaw, symboli oraz gestów. „Być ministrantem…” opatrzona jest także w liczne zdjęcia oraz ilustracje, co na pewno uatrakcyjnia i ułatwia jej odbiór przez młodego kandydata na ministranta. W pozycji dołączono także słowniczek podstawowych pojęć związanych ze służbą liturgiczną.
Ciekawą propozycją autora książki jest zamieszczenie zagadek, quizów i łamigłówek formacyjnych (wraz z rozwiązaniami), które można wykorzystać podczas spotkań z ministrantami jako metoda aktywizacyjna.
Tyt.: Być ministrantem to żaden problem! Podręcznik służby przy ołtarzu
aut. Ameliese Hück
wyd. JEDNOŚĆ
Kielce 2008
ks. Piotr Lewandowski